Ayvalık Mutfağı ve Ayvalık Mezeleri

A

Kuzey Ege’nin incisi olan Ayvalık, doğal güzellikleri, tarihi dokusu, mavi bayraklı plajları 22 adası ve mezeleriyle öne çıkan Cunda Adasıyla kendine has özelliklerini korumayı başarmış, pek çok bakımdan ziyaret edilmeyi fazlasıyla hak eden cennet bir Balıkesir ilçesi.

Özellikle yemek kültürüyle öne çıkan Ayvalık, eşsiz Ege mutfağının da öne çıkan bir temsilcisi. Bunda Türkiye’de üretilen en kaliteli zeytinyağının, taptaze ve çeşitli ürünleri ile balık bolluğunun, yetişen çok çeşitli yöresel otların, peynir çeşitlerinin, Türk ve Yunan kültürel etkileşiminin ve elbette usta ellerin payı var.

Ayvalık Mutfağı ve Ayvalık Mezeleri

Ege yemek kültürünün tipik örneği olan Ayvalık mutfağı, deniz ürünleri, zeytinyağı ve yöresel otlarla yapılan yemeklerin yılın dört mevsimi tüketildiği; kahvaltıdan uyku öncesi atıştırmalıklara, misafir ağırlanan ana yemeklerden mezelere kadar ana maddesinin zeytinyağı olduğu bir kültür.

1. Ahtapot Salatası

Ahtapot yakalandıktan sonra temizleme işlemi yapılır. Kızarmaması ve beyaz kalması için dövülmeden haşlanır. 45 dakika su katılmadan şarapla pişirilir. Zeytinyağı, elma sirkesi ve bir miktar hardal ile sosu hazırlanır ancak kesinlikle limon eklenmez, zira sosa konan limon konursa salatanın tazeliğini ve raf ömrünü kısaltır.

2. Beğendili Sübye

Sübye ayıklandıktan sonra bir adet defne yaprağı, su ve şarapla yarım saat haşlanır. Haşladıktan sonra içine haşlanmış karides üzerine ise beğendi konur. Onun üzerine de kaşar peyniri rendelenir.

3. Otlu balık

Kılçıkları alınan tekir balığı marine edilir. Marine işlemi bittiğinde biberiye, arapsaçı, taze sarımsak, sirke ve zeytinyağı ile servise hazırlanır.

4. Ahtapot sarma

Haşlanmış jumbo karides, ahtapot kafasının içine rulo halinde sarılır ve sonra kesilip kürdana batırılır. Limon, zeytinyağı ve az miktarda mayonez ile sosu hazırlanır.

5. Karides

Karides söğüş haşlanıp ayıklanır. Sosu için iki diş sarımsak, zeytinyağı ve limon kullanılır.

6. Sirkeli Sardalya

Marine edilmiş sardalyalar, kapya biber, salatalık turşusu, soğan, sarımsak ve dereotu ile marine halinde sotelenir. İki gün bekledikten sonra servise hazır hale gelir.

7. Lakerda

Torik balığı ayıklandıktan sonra kalınlaşması için, üç gün ila bir hafta civarında buzda bekletilir. Salamuraya basılmasının ardından on gün sonra servise hazır hale gelir.

8. Sardalya Sarma

Kılçıkları alınıp 3 gün marinede bekleten sardalyalar üçüncü günün sonunda isteğe göre içine salatalık turşusu, ahtapot, karides konularak rulo halinde sarılır. Üzerine maydanoz, dereotu ve zeytinyağı eklenerek servis edilir.

9. Levrek Marin

Levreklerin derisi ve kılçıkları alınıp 1 kilogram levreğe 200 gram tuz, 600 gram limon suyu ve 400 gram elma sirkesi ölçüsüyle marineye yatırılır. Üçüncü günün sonunda hazır olan levreğe zeytinyağı ve tane karabiber ile sos hazırlanarak servis edilir.

10. Taze Lorlu Acı Biber (Ham Çökelek)

Ayvalık loru, acı turşu biberi, taze veya kuru nane, zeytinyağı ile karıştırılarak servis edilir.

11. Deniz Fasulyesi

Ayıklanarak bol suda haşlanan deniz fasulyelerinin sosu için, rende domates, sarımsak, sirke, nar ekşisi ve zeytinyağı karıştırılır. İstenirse sıcak ot olarak da yapılabilen deniz fasulyesinin güzel olmasının püf noktası ise, otun yeşil kalması için bol suda haşlanarak pişirilmesi.

12. Köz Patlıcan

Patlıcanlar közlendikten sonra beyaz kalması için hemen ayıklanır. Kararmış suyunun akması için ise 3 saat süzgeçte bekletilen patlıcanlar, sarımsak, sirke, zeytinyağı ve az miktarda hardal ile soslanarak servis edilir.

13. Patlıcan Ezme

Közlenmiş patlıcan, süzme yoğurt ve sarımsak ile karıştırılır. Üzerine dereotu veya maydanoz eklenir. Püf noktası zeytinyağının masada servis edilmesidir çünkü dolapta zeytinyağı ile bekleyen azme patlıcan ekşir.

14. Kereviz Salatası

Kerevizler ayıklanıp rendelenir ve kararmaması için limonlu suya konur, ardından sıkılarak ayrı bir yere alınır. Zeytinyağı, tuz otu, az miktarda sarımsak ve bir yumurta sarısı ile soslanarak karıştırılır ve servise hazır hale getirilir.

15. Kaya Koruğu

Kaya koruğu toplanıp yıkandıktan sonra 2 fincan saf su, 3 fincan sirke ölçüsüyle bir bidona basılır ve bidon bir hafta boyunca belli aralıklarla sallanır. Semizotu gibi çiğ olarak da salatası yapılabilen kaya koruğu servis edilir.

16. Kabak Salatası

Dolmalık kabak rendelenir ve salyasını akıtması için iki kez limonlu suyu değiştirilir. Biberiye, dereotu, zeytinyağı, limon ve kuru nane ile sosu hazırlanarak servis edilir.

17. Girit Biberi

Biberlerin içine sarımsaklı Ayvalık loru konarak servise hazır hale getirilir.

18. Enginar Salatası

Taze enginar ayıklanıp ince ince kıyılarak limonlu suda bekletilir. Limon, zeytinyağı, tuz, hardal ve iki yemek kaşığı çiğ krema ile sosu hazırlanan enginarlar sosa ilave edilip servise hazır hale getirilir.

19. Deniz Börülcesi

Bol suda haşlanan deniz börülcesi ayıklanır. Üzerine domates, sirke, sarımsak ve zeytinyağlı sos yapılıp servis edilir.

20. İsli Midye

Midyeler haşlanır ve talaşta islenir. Üzerine dereotu ve zeytinyağı eklenerek servis edilir.

21. Girit ezmesi

Yedi çeşit rendelenmiş peynir, zeytinyağı, taze kekik ve kuru nane, yarım kilo çekilmiş bademli zeytin, 300-400 gram çekilmiş fındık ile karıştırılarak servis edilir.

22. Fava

İki kilogram favaya, 3 havuç, 1 baş soğan, 3 baş sarımsak, tuz zeytinyağı ve bir defne yaprağı eklenerek servis edilir.

23. Semizotu Ezmesi

Semizotuna sarımsak ve süzme yoğurt eklenerek servis edilir.

24. Kabakçiçeği Dolması

Meşhur Ayvalık Kabakçiçeği dolmasını püf noktası, kesinlikle göbeğini almamak. bu yöntemle dolmanın lapa olmaması ve pişerken patlamaması sağlanmış olur.

Bir diğer püf noktası da dolma içinin bol soğanlı hazırlanması. Yarım kilo pirince üç kilogram soğan, dereotu, taze nane maydanoz, bir tutam reyhan, yenibahar ve karabiberle su katılmadan 20 dakika pişen dolmaya iki kepçe zeytinyağı ekleniyor.

25. Som Otu

Susam tarlasında biten bir ot çeşidi olduğu için bu adla anılan som otu haşlanır ve sarımsak, zeytinyağı ve domatesli sosla servis edilir.

26. Közlenmiş Biber

Közlenmş biberler sarımsak, sirke ve zeytinyağı ile soslanarak servis edilir.

27. İstifno Otu

İç Anadolu’da köpek üzümü olarak bilinen ve ıspanak gibi kavurması da yapılan istifno otu haşlanarak domates ve zeytinyağı ile servis edilir.

28. Şakşuka

Patlıcan temiz yağda kızartılır. Ayrı bir tavada domates, sarımsak, iki adet kesme şeker (Domatesin ekşisini alması için.), tuz, kekik ve karabiberle ayrıca yağ kullanılmadan pişirilir.

29. Uskumru Füme

Uskumrular ayıklanarak kiremitte pişirilir. Çıkarınca kurutulur, zeytinyağı ve dereotuyla soslanıp servis edilir.

Artıları

• ………..
• ………..

Eksileri

• ………..
• ………..