Adını çok iyi duyuramamış olsa da Bergama bir dünya harikası. Küçük bir yerleşim yeri olmasına rağmen bünyesine sığdırdığı çok sayıda tarihi eser mevcut. Eğer yolunuz İzmir’e düşerse neredeyse tam bir günü Bergama‘ya ayırmanızı ve doyasıya gezmenizi öneririm.

Bergama’da Gezilecek Yerler

Hafif bir başlangıç için Bergama Arastası iyi olacaktır. Arasta bir Osmanlı çarşı yapısı olup tarihte aynı meslek kolundan insanların bir arada toplanıp değişik sokaklarda iş yaptıkları dükkanlardan oluşuyor. Bugün bir kaç küçük sokaktan ve değişik ticaret kollarından ibaret olan arasta bir hayli şirin.

Arastaya güzel bir hava katan çarşının üzerini tamamen kapatıp, hem gölge hem de hoş bir görüntü veren asmalar. Ayrıca renkli ahşap sandalyeler ve masalar ortamın sıcak görünmesini sağlıyor. Buradaki çınar altında çay veya kahve içmenizi öneririm. Arasta girişinde yapım yılı 1930 olan çok küçük bir kapalı çarşı da var. Bir kaç küçük hediyelik eşya dükkanı var, buralara da bir göz bakarsınız.

Arasta karşısında bugün de hala kullanılan Mevlana Hacı Hekim Hamamı yer alıyor. Tepesinde 24 adet kubbesi bulunan hamam iki bölümden oluşuyor. İçini görmedim ama dıştan oldukça estetik görünüyor.

Bergama’da o kadar çok ilk var ki; saymakla bitmez. İlk parşömen kağıdın yapıldığı yer. İlk Asya kütüphanesinin kurulduğu yer. İlk telkinle tedavinin denendiği yer. Yılanlı sütun eczacılık simgesinin ilk kullanıldığı yer. İlk kent imar yasasının yapıldığı yer. İlk dört tiyatrolu kent. ilk ve en büyük sunağın yapıldığı kent. İlk ahşap sahneli tiyatronun yapıldığı kent. İlk ve en dik tiyatrolu kent. İlk bitkisel ilaçların yapıldığı kent. Bu listede yer alan daha başka ilkler uzayıp gidiyor. Gidince geri kalan ilklerin hepsini kendiniz öğreneceksiniz zaten.

Şimdi gelelim en çok görmeniz gereken yapılara. Pergamon Akropol’ü ile biraz daha Türkçe yazarsak Pergamon antik şehri ile başlayabiliriz. Bugün Bergama’nın en üst noktasında kurulu olan antik kente araçla veya teleferik ile çıkmanız mümkün. Akropol içinde ahşap sahneli ve antik çağın en dik tiyatrosu, Zeus Sunağı, Athena Tapınağı, kütüphane, agora (alışveriş alanı), gymnasiumlar  (halkın daha çok spor amaçlı toplandığı ancak felsefe derslerinin de verildiği etrafında tapınak, hamam, çeşme gibi halkın sosyalleşmesine olanak veren yapıların yer aldığı bir bütündür) ve kent çeşmeleri yer alıyor. Ancak bugün en çok görebileceğiniz yapı, tiyatro kalıntısı olacak. Diğer eserlerin bir kaç sütunu, duvarının bir parçası dışında pek bir şey kalmamış. Böyle yazdığım için sakın görmemezlik etmeyin Pergamon çok etkileyici bir antik kent.

Asklepion (hastane) görülmesi gereken bir başka antik eser. Burası ilk hastane ünvanını taşıyor. Burada ilk defa telkinle tedavi denenmiş, hidroterapi ve fizyoterapinin bugün bile kullanılan türleri uygulanmış. Ayrıca şifalı otlar, su, çamur banyoları, açlık ve susuzluk kürleri gibi kürler uygulanmış. Tedavi merkezinden çıkarken hastaların sıcak veya soğuktan etkilenmemesi için yeraltı tünelleri inşa edilmiş. Ancak asklepion antik kentin biraz uzağında bulunuyor. Bergama merkeze inip müzenin yanındaki yoldan içeri dönerek araçla buraya ulaşabilirsiniz. Biz askeriyenin yanındaki yoldan geldik, sanırım müzenin yanından biraz uzunca bir mesafe yürüyerek asklepiona ulaşabilirsiniz.

Tekrar bugünkü Bergama’ya dönerseniz arastanın biraz ilerisinde bu kez önünüze Kızıl Avlu çıkacak. Tapınak kırmızı tuğlalardan yapılmış bu nedenle halk Kızıl Avlu adını vermiş. Bu tapınak Anadolu’da erken yedi kilise diye bilinen kiliselerden biri olduğu için önem taşıyor. Biz gittiğimizde (2016 yılı) tadilata alınmıştı gezilemiyordu. Önce tapınak sonra Bizans döneminde kilise ve Osmanlı döneminde yapının yanındaki silindirik yapılardan biri cami olarak kullanılmış.

Merkezde bulunan ve belediye tarafından restore edilmiş Berna Havrası da oldukça güzel. Ancak şimdilik sadece camlardan içeri bakılabiliyor. Anahtarı belediyede ve yapı sergiler için açılıyor. İç süslemelerini camdan bile olsa görmenizi isterim. Bu havrayı fark etmeyebilirsiniz Bergama otogar yakınında sorarsanız size gösterirler.

Osmanlı ve Selçuklu dönemi camiler ve bir Güdük Minare var. Camileri görmek isterseniz biri Kurşunlu Camii diğeri Bergama Ulu Camii (Bergama’da günümüze gelebilmiş en büyük ve en eski cami). Güdük Minare ise ara sokaklarda karşınıza çıkacaktır.

Bergama’yı gerçekten tam anlamı ile gezmek isterseniz bir tam gününüzü ayırmanız gerekiyor. Asklepion ve akropol yarım gününüzü alacaktır. Geri kalan zamanda arastayı ve Bergama’daki diğer eserleri gezip, biraz ara sokaklarına girerek evleri ve dar sokaklardaki yaşamı görüp, yemek yiyecek vaktiniz olacaktır.

Bergama’yı yaz aylarında uzun bir günde gezip bitirirseniz sonrasında fıstık çamları ile kaplı Kozak Yaylası‘na çıkabilirsiniz. Merkeze yaklaşık 18 km mesafede olan bu yaylada yemek yiyebileceğiniz yerler olduğu gibi köyleri de gezebilirsiniz. Yolu asfalt, ulaşımında sorun yaşamayacağınız bir yayla.

Bergama’da Ne Yenir?

Bergama İzmir ve genel olarak Ege mutfağının hakim olduğu bir yer. Elbette bolca zeytinyağlılar bulunuyor. Bir sebze yemeği olan çığırtmayı deneyebilirsiniz. İçinde patlıcan, yeşil biber, domates ve sarımsak olan bir yemek. Ayrıca Bergama köftesi meşhurdur. Bunu yiyebileceğiz daha önce denediğim bir iki yer var. Bergama Sofrası ve Altın Kepçe’de yiyebilirsiniz. Bakırçay ovasının meşhur zeytinleri ve Bergama tulum peyniri dönüşte yanınıza alacaklarınızdan. Bir de burada Kozak fıstık helvası yemenizi tavsiye edeceğim. Kozak yaylasındaki fıstık ağaçlarından elde edilen fıstıkların bir kısmı helva yapımında kullanılıyor. Burada helva değişik şekillerde üretiliyor. Ben tadına bakmadım; ama bir kaç yerde satılırken gördüm. Gittiğinizde sorarsanız en iyisi için sizi yönlendireceklerdir.

Bergama Konaklama

Evlerin bazıları eski Rum evleri olduğu için Bergama konaklama mekanınız büyük ihtimalle eski bir Rum evi olacaktır. Onarılmış ve restore edilmiş bu otel evlerin iki kişilik oda fiyatı 182 TL’den başlıyor ve yukarı doğru çıkıyor.